"بۆ ئەوانەی دەیانەوێ ئیسلام لە دەوڵەت و دەستور جیاکەنەوە"

(دەستوری یۆنان):

* بەناوی خواوەندی موقەددەس (باوک و کوڕ و ڕۆحی قودس) دەست پێ ئەکا

* لە ماددەی سێیەم ،خاڵی یەکەم هاتووە:(مەزھەبی ئۆرثۆدۆکسی ڕۆژھەڵات ئاینی باڵا دەست یاخود فەرمی وڵاتە) !!!

'The prevailing religion in Greece'

(دەستوری دانیمارک):

ماددەی یەکەم , بەشی چارەم هاتووە دەرێ: کلێسای ئنجیلی لۆثەری ئەو تاکە کلێسە دامەزراوە و دەوڵەت پاڵپشتی دەکات.

بەشی شەشەم هاتووە: پێویستە مەلیک پێویستە ئەندام یاخود یەکێک بێ لە شوێنکەوتوانی ڕێبازی ئنجیلی لۆثەری .

(دەستوری نەرویج):

ماددەی دووەم: بنچینەی بەهاکان لەسەر بنەمای ئایینی مەسیحی و ئینسانی دەبێت.

*ماددەی چارەم: ( پادشای وڵات دەبێ لە هەموو کات شوێنکەوتوی مەزھەبی لوثەری بێت )

* ماددەی شازدەم: هەموو دانیشتوان لۆیان هەیە پەیڕەوی دینی خۆیان بکەن،

بەڵام کلێسای لۆثەری ، کلێسای رەسمی نەرویجە و لەلایەن دەوڵەتەوە پاڵپشتی دەکرێت.

(دەستوری ئەرجەنتین)

ماددەی دووەم: حکومەتی فیدراڵی پاڵپشتی دینی نێردراوی کاثۆلیکی ڕۆمانی دەکات.

Roman Catholic Apostolic religion.

(دەستوری کۆستەریکای کاثۆلیکی)

زۆر بە ئاشکرا لە ماددی ٧٥: دینی نێردراوی کاثۆلیکی ڕۆمانی ، دینی دەوڵەتە و دەوڵەت پاریزگاری دەکات.

وەکو عرفی دەستوری، هەموو دەستورێک ، فکرەی سەرەکی ووڵات دادەنێت،

بۆ نموونە بەوەی فکرەی سەرەکی ووڵات سەرمایەداری (لیبراڵی) وەکو ئەمریکا یان سۆشیالیستی بی وەکو زۆربەی ووڵاتانی ئەوروپا. ئاشکرایە، تێروانینی هەریەکە لەو ڕێبازانەش بۆ سیستەمی ئابووری و بانک و باج و مافەکانی تاک و گشتی جیاوازە.

بەڵام دەبێ ئەوە بزانین، ئیسلام هەر تەنها دینی عیبادات نیە، ئیسلامیش وەکو بەرنامە و بیر وەڵام و هەڵوێستی خۆی هەیە لەمەر شێوازی حوکم و دەستاو دەست کردنی دەسەڵات و ئازادی و ماف بۆ خەلکی موسلمان و بۆ غەیری موسڵمان. هەروەها ئیسلام رای تایبەتی هەیە لەسەر سیستەمی ئابووری و بانک و باج و سەرانە،

بۆیە ئەگەر دیموکراتی واتای گەڕانەوە بۆ ئیرادە و ڕای گەڵ بیت، ئەوا دەبی لێبگەڕێن خەلک بڕیار بدات کەچی دەوێ.

کەوابوو، ناکرێ ئەو سیستەمەی خەلک پێی ڕاستە تۆ بەناوی عەلمانیەت لێم بستینی، ئاشکرایە لە ئەوروپا خەلکانەکی زۆر باوەریان بە کاپیتالیزم  نیە،،،ناکرێ بە ناچاری کاپیتاڵیزمیان لەسەر فرض بکەی.

لە ئەمریکا هەتا کۆتایی سەدەی ڕابردوو ئەگەر کتێبێکی مارکسیت لەدەست بووا ڕەنگ بێت تووشی ئازار و ئەشکەنجە ببووای، لە ئەمریکا بیجگە لە لیبرالیەت هیچی تر جێگەی نابێتەوە وەکو سیستەم و یاسا، بەڵام ئازادی بیر و ڕا هەیە لەسەر ئاستی تاکە کەسی.

سەرچاوەکان:

١- دەستووری یۆنانی

http://www.hri.org/docs/syntagma/artcl25.html

٢- دەستووری دانمارکی

http://www.eu-oplysningen.dk/upload/application/pdf/0172b719/Constitution%20of%20Denmark.pdf

٣- دەستووری نەرویجی

http://www.servat.unibe.ch/icl/no00000_.html

٤- دەستوری ئەرجەنتینی

http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/english.php

٥- دەستووری کۆستەریکی

http://www.servat.unibe.ch/icl/cs00000_.html